Hoʻomanaʻo kēia lā i ka pau ʻana o ka 19th Amendment to the US Constitution, i hāʻawi i nā wahine i ke kuleana e koho balota. Ua hōʻoia ʻia ka hoʻololi ʻana ma ʻAukake 26, 1920, ma hope o ka hakakā lōʻihi a hoʻolaʻa ʻia e ka poʻe suffragists a me nā mea hoʻoikaika pono wahine.

Ka moolelo o La Kaulike o na Wahine mai ka hoʻomaka ʻana o ke kenekulia 20 i ka wā i loaʻa ai ka ikaika o ka neʻe koho balota o nā wahine. ʻO ka poʻe Suffragist, ka poʻe e kākoʻo nei i ka pono o nā wahine e koho balota, ua kū i nā pilikia a me nā kū'ē ma mua o ka loaʻa ʻana o ka kūleʻa. Ua hōʻailona ka 19th Amendment i kahi koʻikoʻi nui i ka hakakā ʻana no ke kaulike kāne a me ka politika ka hooikaika ana i na wahine.

ʻAʻole ʻo ka Lā Kaulike o nā Wahine he hoʻolauleʻa i ka holomua i hana ʻia ma nā pono o nā wahine akā he mea hoʻomanaʻo hoʻi ia i ka hana mau e pono ai e hoʻokō i ke kaulike kāne piha ma nā ʻano like ʻole o ke kaiāulu, me ka hoʻonaʻauao, ka hana, ka politika, a me nā manawa kūpono.

Ma kēia lā, mālama ʻia nā hanana like ʻole, nā seminar, nā papa aʻoaʻo, a me nā kūkākūkā e hoʻonui i ka ʻike e pili ana i ka mōʻaukala o ka koho balota o nā wahine, nā mea i hoʻokō ʻia e nā wahine ma ka mōʻaukala, a me nā luʻi e kū nei i nā wahine i kā lākou ʻimi ʻana. nā kuleana kaulike. He manawa kēia e noʻonoʻo ai i ka holomua i hana ʻia a e hoʻoikaika i nā hana hoʻomau i ka hoʻokō ʻana i ke kaulike kāne ma nā wahi āpau o ke ola.

KA WAHINE

ʻO ka pono koho balota o nā wahine, ʻike ʻia hoʻi ʻo ka koho balota o nā wahine, e pili ana i ka neʻe kānāwai a me ka pilikanaka i manaʻo e hoʻopaʻa i nā kuleana koho no nā wahine. Ma ka mōʻaukala, nui nā hui i hōʻole i nā wahine i ke kuleana e koho balota a komo i nā kaʻina politika, me ka noʻonoʻo ʻana i kā lākou kuleana i loko o ka pā hale. Eia nō naʻe, i ka hala ʻana o nā kenekulia 19 a me 20, ua puka mai ka neʻe koho balota o nā wahine a loaʻa ka ikaika ma nā wahi like ʻole o ka honua.

ʻO nā hanana koʻikoʻi a me nā hoʻomohala ʻana i ka neʻe koho balota o nā wahine penei:

Ka Hui Wailele o Seneca (1848): Ua hoʻomaka ka Seneca Falls Convention ma New York i ka hoʻomaka ʻana o ka neʻe koho balota wahine ma ʻAmelika Hui Pū ʻIa. Hoʻonohonoho ʻia e nā mea hoʻoikaika e like me Elizabeth Cady Stanton lāua ʻo Lucretia Mott, ua hoʻopuka ka ʻaha kūkā i kahi Hōʻike o nā Manaʻo, e koi ana i nā kuleana kaulike no nā wahine, me ka pono e koho balota.

Nā Koho koho ma nā ʻāina like ʻole: Ua laha ka neʻe koho balota i nā ʻāina ʻē aʻe, me nā wahine ma United Kingdom, New Zealand, Australia, a me nā lāhui ʻē aʻe e kākoʻo ana i ko lākou kuleana koho. Ua lilo ʻo New Zealand i ʻāina hoʻomalu ponoʻī mua i hāʻawi i nā wahine i ke kuleana e koho balota i nā koho balota aupuni i ka makahiki 1893.

Nā hoʻokō mua o ke kenekulia 20: I ka hoʻomaka ʻana o ke kenekulia 20, ua hāʻawi aku kekahi mau ʻāina, ʻo ia hoʻi ʻo Finland, Norewai, a me Denmark, i nā wahine i ke kuleana e koho balota. Ua piʻi hou ka manaʻo koho balota i ka wā a ma hope o ke Kaua Honua I, ʻoiai ʻo nā haʻawina a nā wahine i ka hoʻoikaika kaua i hōʻike i ko lākou hiki a me ka like ʻole o ka hōʻole ʻana iā lākou i ke kuleana koho.

ʻAmelika Hui Pū ʻIa: Ma ʻAmelika Hui Pū ʻIa, ua hoʻopau ka neʻe koho balota i ka hoʻoholo ʻana i ka 19th Amendment to the Constitution i ka makahiki 1920, e hāʻawi ana i nā wahine i ke kuleana e koho balota. ʻO kēia hoʻokō ka hopena o nā makahiki o ka hoʻoikaika, kūʻē, a me ke kākoʻo ʻana e ka poʻe suffragists.

Ka hopena o ka honua: He hopena ko ka poʻe koho koho wahine i ka honua holoʻokoʻa, ua hoʻoikaika i nā wāhine ma nā ʻāina like ʻole e koi i ko lākou kuleana koho a komo i ka hoʻoholo politika. Ua hui pū ka neʻe ʻana me nā hoʻoikaika ākea no ke kaulike kāne a me nā pono wahine.

Ke hoʻomau nei i nā hakakā: ʻOiai ua loaʻa ka holomua nui i ka hoʻopaʻa ʻana i ka pono koho balota o ka wahine ma ka honua holoʻokoʻa, ke hoʻomau nei nā pilikia e pili ana i ke kaulike kāne. Ma kekahi mau ʻāina, ke kū nei nā wāhine i nā pale i ke komo ʻana i ka politika, a ke hoʻomau nei ka hana e hōʻoiaʻiʻo i ka piha ʻana a me ka kūlike i nā kaʻina politika. He mea koʻikoʻi ka neʻe koho balota o nā wahine i ka paio ʻana no ke kaulike kāne a ua hoʻomākaukau i ke ala no nā kūkākūkā ākea e pili ana i nā pono o nā wahine ma nā wahi like ʻole o ke ola. He kūlana koʻikoʻi ka mōʻaukala a me ka pilikanaka, e hoʻomanaʻo ana iā mākou i ka holomua i hana ʻia a me ka hana e hoʻomau nei e hōʻoia i nā pono kaulike no nā mea āpau.