Ke kū nei ʻo ʻAmelika Hui Pū ʻIa ʻo UNESCO Ngorongoro Conservation Area i nā hoʻoweliweli olakino nui

Ua hāpai ʻo United Nations Educational, Scientific, and Cultural Organization (UNESCO) i ka hae ʻulaʻula e kūʻē i ka ʻĀina Conservation o Ngorongoro, aia ma Northern Tanzania, me ka hoʻoweliweli e wehe iā ia mai ka papa inoa o nā kahua hoʻoilina o ka honua, ma luna o ka pōʻino o ka ʻāina.

ʻO ka hoʻonui ʻana i nā hana kanaka, ʻaʻole i kūlike me nā mea mālama mālama i loko o ka NCA a me kāna lua pele ma ka ʻākau o Tanzania, ʻo ia ke kumu o ka haunaele.

Ua hoʻolaha ʻo UNESCO i ka lua o Ngorongoro ma ke ʻano he Natural World Heritage Site ma 1979, iwakālua mau makahiki ma hope o ka hoʻokumu ʻia ʻana o ka Ngorongoro Conservation Area Authority (NCAA) ma 1959, me ka maka e pale aku i kahi e uhi ana i 8,300 square kilometers.

Wahi a ka UNESCO hōʻike kūʻokoʻa e pili ana i ka mikiona kiaʻi reactive, ʻike ʻia ua hāʻule ka wahi mākaʻikaʻi kaulana o ka ʻāina mai ka lokomaikaʻi e like me ka mea e pili ana i nā conservationists honua a me nā mea hoʻoikaika ʻōmaʻomaʻo.

ʻAʻole ʻoliʻoli ʻo UNESCO i nā hana mahiʻai i loko o ka NCA, ka paʻa ʻana o nā kaʻa i loko o ka lua, nā hale hōkele nui i manaʻo ʻia ma ka ʻaoʻao o ka lua, a me nā kulekele mākaʻikaʻi lehulehu.

ʻO ka lua, me 250 km square, loaʻa kahi kokoke i 300 mau kaʻa i kēlā me kēia lā i ka wā kiʻekiʻe; kahi mea i ʻōlelo ʻia e ka poʻe akamai he maikaʻi ʻole ia no ka kaiaola pūnaewele.

"ʻO ka ulu ʻana o ka mākaʻikaʻi i Tanzania, a me nā wahi mālama ʻia, he mau pilikia koʻikoʻi no NCAA" heluhelu ʻia i ka ʻāpana o ka UNSECO hōʻike, e hōʻike ana he mea nui ia e hele i mua o ka pihi a hoʻomohala i kahi hoʻolālā huakaʻi e hiki ai i ka NCAA. e hoʻokele pono i ka mākaʻikaʻi.

Manaʻo ka UNESCO i nā mea nui o kēia hoʻolālā e hoʻokomo i ka nānā ʻana i ka hoʻoikaika ʻana i ka maikaʻi ma mua o ka mākaʻikaʻi lehulehu, ka hoʻomohala nui, a me nā ʻōnaehana e pili ana i ka mākaʻikaʻi ma waho o ka wahi mālama.

Ke hopohopo nei ke kino o ka UN i ka erosion e pili ana i ka komo ʻana o nā pipi i loko o ka lua, e koi ana i ka NCAA me ka hui pū ʻana me ka poʻe Maasai a me ka ʻaha ʻo Pastrol e ʻimi i nā mea ʻē aʻe e kaupalena a hoʻōki i ka ʻai ʻana i nā holoholona i ka lua.

"ʻOiai ʻaʻole pilikia nā waiwai, i loko o ka pōʻaiapili o nā alakaʻi hana hoʻoilina o ka honua, ke kū nei lākou i nā hoʻoweliweli koʻikoʻi," wahi a UNESCO. No laila koʻikoʻi ke kūlana, ke hana nei ka NCAA i nā ala āpau e pono ai e hoʻopakele i ka pūnaewele mai ka nalowale ʻana i kahi inoa koʻikoʻi.

Ua wehewehe ʻo Bernard Murunya, ka NCAA acting conservationist, aia ʻo UNESCO i ka lima a ua kākau mua i ka pūnaewele ma ka papa inoa o ka World Heritage i ka pilikia ma muli o ka ulu ʻana o nā hana kanaka i loko o ka ʻāina i mālama ʻia no ka ulu ʻana o nā mea kanu kūlohelohe a me nā holoholona hihiu.

I ka pōkole ʻana i kahi komite pāremata kipa e pili ana i ka ʻāina, nā kumuwaiwai kūlohelohe, a me ke kaiapuni, ua ʻōlelo ʻo Murunya ua hoʻomaka kāna mana e hoʻoponopono i ka pilikia i hōʻike ʻia e ka hōʻike piha a UNESCO.

Wahi a ka luna o ka NCAA, ua hoʻonoho ʻia nā ʻohana o ka malihini ma ka wahi o Oldonyo Sambu kahi kokoke i Loliondo Township, ʻo ia ke keʻena nui o ka moku nui o Ngorongoro.

ʻO ka ʻoi loa o ka hoʻopaʻapaʻa ʻana o ka poʻe kahu hānai malihini a me kā lākou poʻe holoholona, ​​ua hoʻopilikia ʻia e ka nele o nā mea pono i ka ʻāina hou kahi e hoʻoneʻe ʻia ai lākou.

I kēia manawa, ua neʻe aku ka poʻe 538 i ko lākou kauhale hou, a ke hoʻomaka nei nā hoʻolālā e hoʻoneʻe i nā limahana NCAA mai loko o ka wahi mālama i Kamyn Estate, kokoke i 5km mai Lodoare Gate, ma kahi o 435 eka.

ʻO nā ʻohana 300 i neʻe aku, ʻo ia ka poʻe i ʻike ʻia ua neʻe i NCA ma hope o 1975 i ka wā i hoʻōki ai ke aupuni i nā poʻe hou aʻe mai ka noho mau ʻana ma laila a pāpā i ka mahiʻai mīkini.

ʻO ke ana ka mea e hōʻemi ai i ka heluna kanaka ma ka kaiaola NCA holoʻokoʻa, i ʻōlelo ʻia e ka poʻe loea, he palupalu loa ia no ka hoʻonui ʻana i nā hana kanaka.

Hōʻike nā ʻikepili i loaʻa he 8,292 kilomika square o NCA ka heluna kanaka ma mua o 64,842 poʻe, 13,650 poʻo bipi, a me 19,305 mau kao a me nā hipa, e hoʻonui ana i ka poʻe.

Makaʻu ka poʻe akamai i ka hoʻonui ʻia ʻana o ka heluna kanaka a me nā holoholona, ​​i hui pū ʻia me nā hana, e hoʻokau i ke koʻikoʻi i ke kaiaola palupalu o ia wahi, kahi kaulana i nā wahi hoʻoilina kūlohelohe a moʻomeheu.

ʻO kēia mau mea ʻo ka lua o Ngorongoro, Olduvai, a me Laetoli mau wahi archaeological, nā ululāʻau mauna, a me kekahi mau loko lua. Wahi a Murunya, hiki i ka NCA ke kākoʻo i ka poʻe 25,000 wale nō inā e paʻa ka kaiaola no nā makahiki he nui e hiki mai ana.

"Mai kēia manawa, ʻaʻole ʻae ʻia nā holoholona e iho i loko o ka lua pele no ka ʻai ʻana," i ʻōlelo ai ke aliʻi o NCAA, me ka wehewehe ʻana ʻaʻole e ʻae ʻia ke kūkulu ʻia ʻana o nā hōkele hou i loko o NCAA a ʻoi aku hoʻi a puni ka lua pele.

ʻO kekahi o nā Laigwanans kūloko ma Ngorongoro, ʻo Matengoe Ole Tawo i ʻōlelo i ko lākou mau lā mua, ua nui nā holoholona hihiu, akā ʻo ka mea kupanaha i ka wā i hoʻomaka ai ka hoʻolālā mālama mālama hou, ua hoʻomaka ka emi ʻana o nā holoholona.

"Ke ʻike nei mākou i kā mākou mau holoholona hihiu e hopohopo nei i nā ʻāpana weliweli, a he hōʻailona maikaʻi ʻole kēia no mākou," i ʻōlelo ai ʻo Ole Tawo, me ka hoʻoikaika ʻana i ka manaʻo mālama mālama hou e ʻaiʻē i kahi lau mai ka poʻe conservationist ʻōiwi.

Ua ʻōlelo ka luna o ke komite pāremata ma ka ʻāina, nā kumuwaiwai kūlohelohe, a me ke kaiapuni, ʻo Job Ndugai, ke nānā nei lākou i ka pilikia e kū nei i ka NCA a e aʻo aku i ke aupuni i ka mea e hiki ai ke hoʻopakele i ka pūnaewele mai ka nalowale ʻana o kona nani kahiko.

"Inā wehe ʻo UNESCO i ka NCA mai ka papa inoa o nā kahua hoʻoilina o ka honua, ʻaʻohe mea mākaʻikaʻi e hele mai e kipa i ia wahi, no laila he mea nui e hoʻokō i kā lākou mau alakaʻi," wahi a Ndugai. Ma kāna ʻaoʻao, ua noi ka hope Kuhina no nā kumuwaiwai kūlohelohe a me ka mākaʻikaʻi, ʻo Ezekiel Maige, i ke kaiāulu Maasai e noho ana i loko o ka NCA e mālama i kā lākou moʻomeheu o ka noho pū ʻana me nā holoholona hihiu i ka lokahi.

Ua kapa ʻia ʻo ia ka ʻewalu o ka mea kupanaha o ka honua a e ʻā ana ma kahi o 8,300 sq. km., ʻo ka NCA ma ka ʻākau ʻo Tanzania e kaena nei i kahi hui ʻana o nā ʻāina, nā holoholona hihiu, nā kānaka, a me nā archeology i ʻike ʻole ʻia ma ʻApelika.

ʻO nā lua pele, nā mauʻu, nā wailele, a me nā ululāʻau mauna he home no ka nui o nā holoholona a me ka Maasai. ʻO ka lua o Ngorongoro kekahi o nā mākaʻikaʻi kūlohelohe nui loa o ka honua; ʻO kona hoʻonohonoho hoʻokalakupua a me ka nui o nā holoholona hihiu ʻaʻole hiki ke hoʻowalewale i ka poʻe malihini. Aia ia i ka Serengeti National Park ma ka ʻākau a me ke komohana.