NEW YORK (United Nations Division for Ocean Affairs and the Law of the Sea / DOALOS) - E hui ana kahi hui hana i hoʻokumu ʻia e ka United Nations General Assembly mai ka 28 ʻApelila a i ka 2 Mei ma New York e noʻonoʻo ai i nā hana i hiki i nā ʻāina a me nā hui aupuni i hiki ke hana. lawe e mālama a mālama i nā meaola kai i nā wahi ma ʻō aku o ka mana aupuni.
E kūkākūkā ana ka hālāwai hoʻokahi pule i ka hopena o ke kaiapuni o nā hana kanaka i ka ʻokoʻa olaola kai ma waho aʻe o nā wahi o ka mana aupuni, a e nānā i nā ʻano hoʻokele hiki. E hoʻoponopono pū ia i nā pilikia e pili ana i nā kumuwaiwai ʻano kai ma ia mau wahi a kūkākūkā inā he āwāwa kānāwai a aupuni paha e pono e hoʻoponopono ʻia.
Ua hoʻokumu ka ʻAhahui Nui i ka Hui Hana i ʻekolu makahiki i hala aku nei no ka pane ʻana i ka ulu ʻana o ka hoihoi a me ka hopohopo i loko o ke kaiāulu honua e pili ana i nā pilikia e pili ana i ka mālama ʻana a me ka hoʻohana mau ʻana i nā mea ola kai, ma loko a ma waho o nā wahi o ka mana aupuni. Pono nā kaiaola kai i ke kaiaola olakino a kōkua nui hoʻi i ka pono o ke kanaka. I ka manawa like, ʻo nā hopena i hana ʻia e nā hana kanaka i nā kaiaola kai, me nā mea ma nā wahi ma waho o ka mana o kekahi mokuʻāina, ke hāpai nei i nā hopohopo nui.
I kēlā manawa, ua noi ʻia ka Hui Hana e nānā i nā hana i hala a me kēia manawa a ka United Nations a me nā hui honua ʻē aʻe e pili ana i ka mālama ʻana a me ka hoʻohana mau ʻana i nā ʻano like ʻole o ka moana ma ke kai kiʻekiʻe; e nānā i ka ʻepekema, ʻenehana, hoʻokele waiwai, kānāwai, kaiapuni, socio-economic a me nā mea ʻē aʻe o kēia mau pilikia; e hoʻomaopopo i nā pilikia koʻikoʻi a me nā nīnau kahi e hoʻomaʻamaʻa ai i nā noiʻi kikoʻī kikoʻī i ka noʻonoʻo ʻana e nā Mokuʻāina i kēia mau pilikia; a hōʻike, inā kūpono, nā koho a me nā ala e hiki ai ke hana.
ʻO ka hui ʻana no ka manawa mua ma Pepeluali 2006, ua ʻae ka Hui Hana he kuleana nui ko ka General Assembly i ka hoʻoponopono ʻana i kēia mau pilikia, ʻoiai e ʻike pū ana i ke kuleana koʻikoʻi o nā hui ʻē aʻe, nā kaʻina hana a me nā mea hana i loko o kā lākou mākaukau.
Ua hōʻike hou ka Pūʻulu i ka UN Convention on the Law of the Sea i hoʻonohonoho i ke kaʻina kānāwai no nā hana āpau i ke kai a me ke kai, a ua hoʻokūpaʻa i ka pono e hoʻokō i nā ala palekana a me nā kaiaola me ka hoʻohana ʻana i ka ʻepekema maikaʻi loa a me nā loiloi hopena o ke kaiapuni. Ua ʻike pū ʻia ka pono o ka hoʻoponopono ʻana i nā hana lawaiʻa ʻino a me nā lawaiʻa ʻaʻole kānāwai, hōʻike ʻole ʻia a hoʻoponopono ʻole ʻia e like me ke koʻikoʻi o nā mea hana hoʻokele e pili ana i nā wahi, e like me nā wahi i mālama ʻia i ke kai.
Ua ʻae ka Pūʻulu Hana i kēlā manawa he pono ke aʻo hou ʻana no ka hoʻoholo ʻana inā loaʻa nā hakahaka hoʻomalu ma nā wahi kai ma waho aʻe o ka mana aupuni a no ke kūkākūkā hou ʻana i ke kūlana kānāwai o ke ʻano olaola kai ma ia mau wahi, me nā kumuwaiwai genetic. Ua kāhea ka Pūʻulu no ka hoʻonui ʻana i ka hoʻohui ʻana a me ka launa pū ʻana i loko a ma waena o nā mea hana kūpono a pau i ka mālama ʻana a me ka hoʻohana mau ʻana i nā mea olaola ma ia mau wahi. Ua manaʻo nui ʻia ka launa pū ʻana e pili ana i ka noiʻi ʻepekema moana a me ka hoʻonui ʻana i ka hiki.
ʻO ka hālāwai e hiki mai ana o ka Hui Hana e hāʻawi i kahi manawa kūʻokoʻa e hoʻomau i nā kūkākūkā ma waena o nā Moku'āina, nā hui aupuni a me nā hui aupuni ʻole i mea e ʻike ai i nā wahi o ka convergence e kūkulu ʻia ai no ka holomua i ka hoʻomaikaʻi ʻana i ka mālama ʻana a me ka hoʻohana mau ʻana i nā mea ola kai. ma waho o nā wahi o ka mana aupuni.
kāʻei kua
ʻO ke olaola ka ʻokoʻa i waena o nā mea ola mai nā kumu like ʻole, ka honua, kai a me nā kaiaola wai ʻē aʻe a me nā paʻakikī kaiaola o lākou; pili kēia i ka ʻokoʻa i loko o nā ʻano, ma waena o nā ʻano a me nā kaiaola (Convention on Biological Diversity, ʻatikala 2). ʻO ka ʻokoʻa ma waena o nā kumuwaiwai olaola, e komo pū ana nā kumuwaiwai genetic, nā mea ola a i ʻole nā ʻāpana o ia mea, ka heluna kanaka, a i ʻole kekahi mea biotic ʻē aʻe o nā kaiaola me ka hoʻohana maoli a i ʻole ka waiwai a i ʻole ka waiwai no ke kanaka.
ʻO nā wahi kai ma waho aʻe o ka mana aupuni ʻo nā kai kiʻekiʻe a me ka Area. Ua wehewehe ka United Nations Convention on the Law of the Sea (UNCLOS) i ke kai kiʻekiʻe e like me "nā ʻāpana a pau o ke kai ʻaʻole i hoʻokomo ʻia i loko o ka ʻāpana waiwai kūʻokoʻa, i ke kai territorial a i loko o nā wai kūloko o kahi mokuʻāina, a i ʻole ma ka nā wai pae ʻāina o kahi mokuʻāina pae ʻāina” (ʻatikala 86). Ua wehewehe ʻia ka ʻĀpana ʻo "ke kai a me ka papahele moana a me ka lepo ma lalo o ia mea, ma waho o nā palena o ka mana aupuni" (ʻatikala 1).
Nā palapala pili
Nā ʻōlelo hoʻoholo o ka ʻAhahui Nui: A/RES/59/24, A/RES/60/30, A/RES/61/222, A/RES/62/215
Kakauolelo-nui hoike: A/60/63/Add.1; A/62/66/Hoʻohui.2
Papahana no ka halawai: A/AC/276/L.1
Hōʻike o ka hālāwai mua o ka Hui Hana (2006): 61/65
No kekahi 'ike hou aku, e 'olu'olu e kipa i ka punaewele o ka Mahele ma www.un.org/Depts/los/index.htm
