ʻO Eswatini, ʻo Swaziland ma mua e pani i nā palena a paʻa i ke aupuni

ʻO ke Kuhina Nui Ambrose Mandvulo Dlamini o Eswatini, ua ʻōlelo ʻo Swaziland ma mua i kona lāhui i ka hoʻokō ʻana i nā kapu, me ke pani ʻana o nā palena ma hope o 9 mau hihia COVID-19 i hoʻopaʻa ʻia i ke aupuni. ʻAʻohe mea i make ma Eswatini a hiki i kēia manawa.

I kēia lā ua hui pū ke aupuni o Eswatini i ke koena o ka honua a ʻoi aku ma mua o 2.5 piliona mau kānaka ma ka honua āpau e nānā i kahi laka hapa a, no nā poʻe ʻē aʻe, kahi laka piha - e hakakā me ka ʻenemi maʻamau, ka coronavirus. ʻO kēia kahi ʻāina i kuhi ʻole ʻia no ke Aupuni Mōʻī a me ka honua, kahi manawa e hoʻāʻo ʻia ai kā mākou hoʻoholo a me kā mākou hana like ʻana e kāohi i ka hoʻolaha ʻana o kahi maʻi i loaʻa ka inoa maikaʻi ʻole.

ʻO ka laka hapa i hoʻopili ʻia ma ʻō a puni ka ʻāina i kēia lā kahi ʻanuʻu kūpono e pili ana i ka hoʻolaha ʻana o kēia coronavirus paʻakikī. ʻIke loa, lawe mai ia i mua i ka nui o nā pilikia i ʻike ʻole ʻia ma mua, hōʻeha i ka ʻoihana a me kā mākou hoʻokele waiwai, keakea i ka neʻe manuahi o ka poʻe a i ka hoʻonui ʻia e hoʻolaha i ka nui o ka hopohopo a me ka weliweli i waena o ka lehulehu.

Eia nō naʻe, hiki iā mākou ke aʻo mai nā ʻike o nā ʻāina ʻē aʻe i ʻike i ka hopena o kēia maʻi ahulau i nā mahina i hala. Hiki iā mākou ke huki i nā ʻōlelo aʻoaʻo mai nā loea lapaʻau e koi ana i ka palena ʻana i ka neʻe ʻana o ka poʻe a noho i ka home, hāʻawi iā mākou i ka manawa kūpono loa e mālama ai i nā ola a me ka hōʻoki ʻana i kahi pālahalaha ʻole e hiki koke ai i nā kihi a pau o ke Aupuni.

ʻO nā ana i hoʻolaha ʻia i ka Pōʻakahi i kēia manawa ua ikaika a manaʻo mākou i nā EmaSwati āpau a me nā kamaʻāina o kēia ʻāina e hoʻokō piha a mālama iā lākou me ka ʻokoʻa ʻole. Hiki i nā hana kūpono ʻole a kekahi ke hoʻokau i nā mea a pau i kahi makaʻu. ʻO ke kumukūʻai i kā mākou hoʻokele waiwai he kiʻekiʻe akā ʻo ke olakino a me ka palekana o nā kamaʻāina ka mea nui.

I kēia manawa, ʻewalu mau hōʻoia o Eswatini i hōʻoia i nā maʻi coronavirus a ke waiho nei nā hoʻokolohua hou aʻe. ʻO ka piʻi ʻana o ka helu o nā hihia maikaʻi ke kumu o ka hopohopo a me kahi hōʻailona ʻaʻohe a mākou koho akā e ʻoi aku ke akahele, ka hoʻomanawanui a me ka ʻae ʻana i nā kaohi a me nā hana pale i kau ʻia.

E hoʻomanaʻo paha wau iā EmaSwati e pili ana nā ana i nā lā he 20 e hiki mai ana me ka kāpae ʻana i nā huakaʻi pono ʻole ma waena o nā kūlanakauhale, nā kaona, nā kaiāulu a me nā mea ʻē aʻe, koe wale no nā manawa o ka hāʻawi a loaʻa ʻana paha i nā lawelawe kūpono e like me ke olakino, meaʻai, a me nā lawelawe panakō. Pāpā ʻia nā ʻākoakoa āpau ma mua o 20 mau kānaka. ʻO nā ʻākoakoa e hoʻokō i kēia koi e nānā pono i nā kūlana o ka maʻemaʻe kūpono a me ka hoʻokaʻawale ʻana i ka nohona o 1-2 mau mika e ukali ʻia, a me nā mea ʻē aʻe.

Pani ʻia nā palena no ka huakaʻi nui ʻole. ʻO nā huahana a me nā ukana, a me nā kamaʻāina hoʻi a me nā kamaʻāina kū kānāwai, ʻae ʻia e neʻe ma waena o nā palena. E hōʻoia ke aupuni i ka loaʻa mau o nā waiwai āpau a me nā lawelawe i ka ʻāina i loko o ka wā laka hapa. Hoʻomanaʻo ʻia nā kamaʻāina a me nā kamaʻāina e hoʻi lākou i ka lā quarantine he 14 mau lā ma nā wahi i koho ʻia koe wale no nā mea hiki ke hoʻokaʻawale iā lākou iho. ʻOi kikoʻī, e ʻelele ikaika paha wau i nā kamaʻāina e hoʻi mai ana mai ʻApelika Hema a me nā ʻāina kūpilikiʻi ʻē aʻe e quarantine iā lākou iho no 14 mau lā me ka ʻokoʻa. I ka wā o ka quarantine ponoʻī, pono lākou e pale i ka pili kino ʻana me nā lālā o ka ʻohana a noho mehameha i nā lumi hoʻoluʻu maikaʻi.

Ua kauoha ke aupuni i nā luna hana e ʻae i nā limahana i hiki ke hana mai ka home. Ma loko o ka pule, ua hāʻawi aku kekahi mau Kuhina i nā kulekele o ka mea i manaʻo ʻia mai nā luna ʻelua a me nā limahana no ka lōʻihi o kēia wā laka hapa. Pono nā ʻoihana nui e hoʻomau i ka hana ʻana me ka ikaika piha me ka mālama pono ʻana i nā kūlana o ka maʻemaʻe a me nā ana kūpono e pili ana i ka hoʻokaʻawale kaiaulu e pale ai i nā limahana mai ka maʻi ahulau. Ua hoʻopuka ʻia kahi papa inoa o nā lawelawe kūpono e ka Kuhina Kālepa, ʻoihana, a me ke Kalepa a me ke olakino, panakō, palekana, ikehu, lawelawe wai, media, a me nā mea ʻē aʻe. Loaʻa ka papa inoa piha ma ka pūnaewele Aupuni a i ʻole hiki iā ʻoe ke kāhea i ka helu uku manuahi 8001002.

ʻO nā ʻoihana ʻaʻole i hoʻokomo ʻia i ka papa inoa o nā lawelawe kūpono e manaʻo ʻia e hōʻemi i kā lākou hana a, ʻo ka mea nui loa, e kū i nā kūlana olakino kūpono a me nā maʻemaʻe, inā ʻaʻole lākou e hopohopo. Hoʻomau mākou i ka hana ʻoihana e hoʻopili i nā hopena o kēia laka hapa ʻana i kā lākou ʻoihana, a ʻoi aku hoʻi, e hōʻoia i ka hoʻokō piha ʻana i nā hana laka ʻāpana.

Ke hoʻomau nei ke aupuni i ka hoʻopili ʻana i nā ʻāpana pili ʻē aʻe āpau i kā mākou hoʻokō ʻana i nā papa hana pane i kēia maʻi ahulau. Pākuʻi ʻia kēia i loko o ka Parliament.

Hauʻoli wau e hōʻike aku ua hala ka Parliament i nā rula o Coronavirus e hoʻokūpaʻa ana i ka mālama ʻana i nā hana o ka National Emergency declaration a me nā ʻāpana laka ʻāpana. Aia nā pūʻali palekana ma ka honua e hōʻoia ana i ka mālama ʻana i nā rula a loaʻa ka mana e hoʻopuehu i nā ʻākoakoa o 20 mau kānaka a hoʻokō i nā kaʻina hana e alakaʻi ai i ka hoʻopiʻi ʻana i ka poʻe paʻamau. ʻO nā aliʻi, nā luna kuʻuna a me nā mākaʻi kaiāulu e alakaʻi i ke ala i ka hōʻoia ʻana o ka mālama piha ʻana i nā kaiāulu.

Ua hoʻopau ke aupuni i ka hoʻonohonoho ʻana i nā hanana kūpono e wikiwiki ai i ka hoʻokō ʻana o ka National Response i ka hoʻomaka ʻana o ka Covid 19. ʻO kēia mau hale e komo pū ana me ke Kōmike Hoʻokele Kūlana Kuhina Inter-Ministerial, National Emergency Task Force a me ka hui hana ʻenehana ua hoʻomaka mua e komo i ka inoa o ke aupuni. Ua hoʻoneʻe nā keʻena luna ʻĀpana i nā hui hoʻokele pōpilikia kūloko i kahi pae haʻahaʻa o ka hoʻomalu e hoʻonui i ka ʻike e pili ana i ka coronavirus a hoʻomaikaʻi i ka mākaukau a me ka pale ʻana i ka ʻino. Me nā pūʻali koa palekana, ua hana kēia mau kōmike i kahi pūnaewele ma waena o ka ʻāina i hoʻohui maikaʻi ʻia.

Ke hana pū nei nā luna ʻĀpana me nā Aliʻi a me nā luna kuʻuna e hāpai i ka ʻike ma ka pae kaiāulu a me ka pale ʻana i nā ʻohana mai ka loaʻa ʻana o ka maʻi ma ka maʻi. Ua hoʻomaka ke Kōmike hoʻoliʻiliʻi waiwai i nā makana no ka National Response. Ke hoʻohana maikaʻi ʻia nei kēia mau kumuwaiwai. Ua hoʻolako ʻia nā pono hana holoi lima i ka hapa nui o nā kaona a me nā hui aupuni nui.

Ke hoʻomau nei ka lawe ʻana i nā pono olakino a me nā mea nui a ua kau ʻia nā kauoha he nui e kū i ka pono.

Ke hoʻomau nei ke aupuni ma o ka Ministry of Health e pane i ka Covid 19 outbreak ma o ka hoʻokō ʻana i kahi hoʻolālā pane olakino.

Ua hoʻonui ʻia ka nānā ʻana i ke ʻano e ka loaʻa ʻana o nā luna hou aʻe i ka ʻāpana olakino kaiapuni e hoʻomau i ka mālama ʻana i nā awa komo me ka hana pū ʻana me nā pūʻali palekana. Ua hoʻohui ʻia nā scanners wela a ke kakali hou ʻia nei e ʻike pono i ka uhi ʻana.

Ke hoʻoikaika nei ke Kuhina olakino i ka huli ʻana i ka ʻike e pili ana i nā hihia e ukali ʻia a nānā i ka hoʻomohala ʻana o nā ʻōuli e hōʻike i ka pono no ka hoʻāʻo ʻana. Ke hoʻomau nei ka hoʻomaʻamaʻa ʻana i nā limahana olakino e noho nei ma ka laina mua. Pono pono kēia lockdown ʻāpana e haki i ka lawe ʻana o ka maʻi. ʻO ka hoʻōla ʻana o ka hoʻolaha ʻana o ka maʻi e hele lōʻihi loa i ka lanakila ʻana i kēia maʻi ākea ākea.

No laila, koʻikoʻi ia e hoʻokūpaʻa hou i ka pono e pili i nā kapu o ka laka hapa ʻana me ke kuhikuhi ʻana i ka palena ʻana i ka neʻe ʻana i ka huakaʻi nui wale nō. Koi ʻia kēlā me kēia kamaʻāina a kamaʻāina e noho i nā ana e hōʻoia ai i ka laha ʻana o ka maʻi ma ka ʻāina. Pono mākou e hoʻomaopopo i nā kaukani mau kaona i lawe i kēia mau kapu i kā lākou ʻanuʻu.

E hiki nō iaʻu ke hoʻohana i kēia manawa kūpono e hoʻokūkala i ka Mōʻī Mswati III Ua hoʻolaha i ka lā ʻapōpō, Pōʻaono 28 Malaki 2020, kahi lā hoʻokē ʻai a me ka Lāpule, kahi lā Pule Nūhou. Manaʻo mākou i nā EmaSwati āpau ma nā ʻaoʻao āpau e hui pū me ka hoʻokēʻai a me ka pule i ko mākou ʻimi ʻana i ke alakaʻi a ke Akua Mana Loa e kōkua iā mākou e holo i loko o kēia pilikia i kū i ka lāhui a me ka honua. Ma o ka pule e pale ai ke Akua iā mākou mai nā pilikia āpau. ʻO ka puke o Pilipi 4: 6-7 e haʻi nei, "mai hopohopo wale no ʻoe, akā i kāu mau pule āpau e noi aku ai i ke Akua no nā mea āu e makemake ai me ka puʻuwai mahalo. A ʻo ka maluhia o ke Akua, ʻoi aku i nā ʻike āpau, e kiaʻi i kou mau puʻuwai a na manaʻo ma o Kristo Iesu lā. ” Mahalo wau i kā lākou mōʻī no ke alakaʻi ʻana i ke kauoha e hoʻokokoke i ke Akua.

Ua hāʻawi mai kēia maʻi ahulau iā mākou i ka manawa kūpono e hana i ke kumu maʻamau i mea e pale aku ai kekahi i kekahi e like me EmaSwati, akā ʻaʻole no ka weliweli. ʻAʻole kēia ka manawa e hoʻolaha ai i ka ʻike wahaheʻe ma ka pāpili kaiaulu. ʻAʻohe o mākou kumu e makaʻu ai ke kuleana a pili mākou i nā ʻōkuhi āpau i hāʻawi ʻia e ke Aupuni a me ka World Health Organization.

Ke nānā nei mākou i ka laka hapa ʻana a kaohi ʻana i ka neʻe ʻole a noho i ka home, e hoʻomanaʻo mākou e hāhai i nā kuhikuhi palekana i hāʻawi ʻia e ka Ministry of Health a me ka World Health Organization. Pākuʻi ʻia kēia mau mea:

• E mālama ka maʻemaʻe a me ka palekana i ko mākou ʻano o ka home a pono e disinfected i nā papa kiʻekiʻe āpau.
• E holoi i nā lima me ka wai holo a me ke kopa a hoʻohana paha i nā mea hoʻomaʻemaʻe waiʻona.
• E hōʻoki i ka hoʻoluliluli ʻana a hoʻohana i nā ʻano hana pili ʻole i ke aloha.
• Mālama i kahi mamao o 1 mika mai kēlā me kēia.
• Hōʻalo i ka hoʻopā ʻana i kou alo (waha, ihu, maka) a uhi i ka ʻū a me ka pihe.
• Mālama i ka nāwaliwali, keu hoʻi nā ʻelemakule a me nā mea me nā ʻano hanu kumu e hiki ke loaʻa i ka maʻi coronavirus.
• Inā ʻoe e ʻike i nā ʻōuli e like me ka maʻi palū (fever, paʻakikī hanu, ʻū, kiʻekiʻe wela) e kipa aku i kāu keʻena kikowaena olakino kokoke loa a i ʻole e kelepona i ka laina manuahi Emergency Medical Toll 977.

Mahalo.

Ambrose Mandvulo Dlamini
PRIME Kuhina Nui

ʻO ke Aupuni o Eswatini kahi lālā o ka Papa Hoʻokipa ʻApelika.