Loaʻa i ko ʻApelika ulu nui i ka heluna kanaka gorilla Mountain

Kuahiwi-Gorila
Kuahiwi-Gorila

Ua loaʻa kahi heluna nui o gorilla mauna i ʻApelika i kahi ulu nui ma ke ʻano he hōʻailona o ka maikaʻi i nā hana a nā conservationist e hoʻopakele iā lākou mai ka pau ʻana o ka make, i ʻōlelo ʻia e ka International Union for Conservation of Nature (IUCN).

Ua loaʻa kahi heluna nui o gorilla mauna i ʻApelika i kahi ulu nui ma ke ʻano he hōʻailona o ka maikaʻi i nā hana a nā conservationist e hoʻopakele iā lākou mai ka pau ʻana o ka make, i ʻōlelo ʻia e ka International Union for Conservation of Nature (IUCN).

Gorilla mauna, e like me ka mea i ʻike ʻia e nā poʻe he nui nona hana haʻawina biology ua hana maikaʻi ʻia, loaʻa wale ia ma ʻApelika a helu ʻia i ka "Papa Ulaula" o nā ʻano hoʻoweliweli. Ua ulu aʻe ko lākou heluna kanaka mai 680 mau kānaka i ka 2008 a ʻoi aku ma mua o 1,000 mau kānaka, ke kiʻekiʻena kiʻekiʻe i hoʻopaʻa ʻia no nā ʻāpana o ka Hikina Gorilla, i ʻōlelo ʻo IUCN i kāna hōʻike hou loa.

Kapu ʻia ka nohona o ka gorilla mauna i nā wahi i pale ʻia e uhi ana ma kahi o 800 mau kilomika kilomika i nā wahi ʻelua i haku ʻia o Virunga Massif a me Bwindi-Sarambwe, e moe ana a puni ka Lepupalika Kemokalaka ʻo Kongo, Rwanda a me Uganda.

Ke kū mau nei ka gorilla mauna i nā hoʻoweliweli nui, e like me ka hopu ʻana i waena o ka haunaele kūloko a me nā maʻi.

"ʻO kēia lā hōʻano hou i ka IUCN Red List e hōʻike nei i ka mana o ka hana mālama," ʻo Inger Andersen, ka Luna Hoʻokele IUCN, i ʻōlelo ʻia i loko o kahi ʻōlelo.

"ʻO kēia mau kūleʻa kūleʻa he hōʻoia ia o ka huikau, nā hana like o nā aupuni, ʻoihana a me nā kaiāulu kīwila i hiki ke hoʻohuli i ke kai o nā loli," wahi a Inger.

ʻO ka papa inoa Red Red hou mai kahi mamao aku mai kahi rosy i heluhelu ʻia, e komo pū ana me 96,951 ʻano o nā holoholona a me nā mea kanu, a he 26,840 e hoʻoweliweli ʻia nei e pau.

"ʻOiai ʻo ka piʻi ʻana o ka heluna kanaka gorilla mauna he nūhou maikaʻi ia, aia nō i ka weliweli ka lāhui a me nā hana mālama e hoʻomau ai," i ʻōlelo ʻia ʻo Liz Williamson, ke kuhina nui no ka International Union for Conservation of Nature (IUCN).

Hoʻokaʻawale ka IUCN i nā laha e like me ka nui o ka hoʻoweliweli iā lākou, a ke hāʻule nei nā helu no ka hapa nui o nā mea kiʻekiʻe.

Ua ʻike ʻia nā gorillas 'silverback' kaʻao e holoholo ana i loko o nā lua pele i uhi ʻia i ka ululāʻau o ke awāwa ʻo Rift Komohana kahi e hui ai ʻo Rwanda, Kongo a me Uganda, ua huki he mau kaukani mākaʻikaʻi e makemake e uku i nā haneli he nui e ʻike iā lākou.

Kākoʻo ko lākou wahi i nā ʻano ʻē aʻe i loaʻa ma kahi ʻē aʻe, e like me nā mōneka gula, akā kaupalena ʻia i ʻelua mau wahi i pale ʻia o ka Virunga Massif, e ʻākoakoa ana i nā ʻāina nahele ʻelua equatorial Central ʻApelika a me ka pāka aupuni Bwindi o Uganda.

Hoʻopuni ʻia nā wahi noho gorilla kuahiwi e nā ʻāina mahiʻai me ka heluna kanaka ulu nui e hoʻoweliweli nei i ke komo maoli ʻana i ke ola kūpuna. Kū lākou pū kekahi i ka hoʻoweliweli mai ka poʻe ʻinoʻino, ka haunaele lehulehu a me nā maʻi, e like me ka maʻi Ebola.

ʻO ka hoʻoweliweli nui loa i ka heluna kanaka gorilla mauna kahi maʻi hou a me nā maʻi lele loa, no ka mea paʻakikī loa ia e kaohi.

ʻO Andrew Seguya mai ka Greater Virunga Transboundary Collaboration i ʻōlelo ʻia ʻo ka piʻi ʻana o ka nui o nā gorillas ʻo ia hoʻi kahi pono e hoʻonui i ko lākou wahi noho a loaʻa kālā hou no nā kaiāulu o ia wahi.

Ma kahi kokoke i nā kānaka, ʻo nā gorillas mauna ka mea mākaʻikaʻi mākaʻikaʻi nui ma Rwanda, e huki ana i ka lehulehu o nā mākaʻikaʻi ma ka honua holoʻokoʻa. ʻO ka trekking Gorilla ka safari holoholona laha nui loa ma ʻApelika me ka ʻike holoʻokoʻa.

<

No ka mea kākau

Apolinari Tairo - eTN Tanzania

Kaʻana like i...